Η ξηροφθαλμία είναι μία πάθηση η οποία οφείλεται σε διαταραχές της ποιότητας ή της ποσότητας των δακρύων. Ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία παθήσεων της οφθαμικής επιφάνειας.
Συνήθη συμπτώματα αποτελούν η αίσθηση ξένου σώματος, πόνος, φωτοευαισθησία, δυσανεξία στους φακούς επαφής, διακυμάνσεις οράσεως αλλά και δακρύρροια. Σε πρώιμα στάδια τα συμπτώματα μπορούν να είναι παροδικά και συνήθως χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου. Η ξηροφθαλμία είναι πιο συχνή στις μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες αλλά μπορεί να παρουσιάζεται και στα δύο φύλλα όλων των ηλικιών.
Το φιλμ των δακρύων αποτελείται από τρεις στοιβάδες:
Συχνά η ξηροφθαλμία είναι μικτής αιτιολογίας , αποτέλεσμα συνδυασμού προβλημάτων στην παραγωγή και εξάτμιση των δακρύων.
Ειδικά όσο αφορά τα προϊόντα μακιγιάζ και αισθητικής που αφορούν τα βέφαρα και τις βλεφαρίδες οι γυνάικες πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην λειτουργία των Μεϊβομιανών αδένων των βλεφάρων, βλάβη της οφθαλμικής επιφάνειας με μηχανισμούς φλεγμονής και ξηροφθαλμία. Πολλά από τα συστατικά των σκευασμάτων αυτών μπορούν να λειτουργήσουν ερεθιστικά για τα μάτια.
Θεραπεία πρώτης γραμμής είναι με σταγόνες, υποκατάστατα δακρύων. Όταν πρόκειται για συχνή χρήση είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται σκευάσματα χωρίς συντηρητικά. Οφθαλμικές αλοιφές και γέλες χορηγούνται συνήθως πριν τη βραδινή κατάκλιση.
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται κολλύρια κυκλοσπορίνης, αντιφλεγμονώδη και συμπληρωματική θεραπεία με αντιβιοτικά και Ωμέγα-3. Πιο επέμβατικές τεχνικές αποτελούν η προσωρινή ή μόνιμη απόφραξη των δακρυικών σημείων. Σημαντικό είναι επίσης να αντιμετωπίζονται συνυπάρχουσες νόσοι όπως π.χ. βλεφαρίτιδα.
Οι πάσχοντες από ξηροφθαλμία πρέπει να χρησιμοποιούν τα κολλύρια τους ακόμα και αν δεν έχουν συμπτώματα, μιας και αυτά δεν είναι πάντα ανάλογα της βαρύτητας της νόσου.