Καταρράκτης είναι η θόλωση του φακού του ματιού με συνέπεια προοδευτική μείωση της όρασης. Ο φακός είναι ένα διαυγές μέρος του διαθλαστικού συστήματος του οφθαλμού που βοηθά στην εστίαση των ακτίνων του φωτός στον αμφιβληστροειδή. Όταν θολώνει η σχηματισμένη εικόνα παύει να είναι καθαρή.
Το κλασσικό σύμπτωμα του καταρράκτη είναι η σταδιακή μείωση της όρασης. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις τα αρχικά συμπτώματα είναι διαφορετικά όπως παροδική βελτίωση της κοντινής όρασης, έντονη ενόχληση από τα φώτα των αυτοκινήτων το βράδυ, διπλό ή τριπλό είδωλο, αλλοίωση των χρωμάτων.
Ο γεροντικός καταρράκτης εμφανίζεται σε ηλικίες άνω των 60 ετών με συχνότητα που αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε μικρότερες ηλικίες (δευτεροπαθής, τραυματικός), ακόμα και σε βρέφη (συγγενής καταρράκτης).
Ερευνητές συνιστούν προστασία από τον ήλιο, διακοπή καπνίσματος και υγιεινή διατροφή πλούσια σε πράσινα λαχανικά και αντιοξειδωτικούς παράγοντες.
Η θεραπεία του καταρράκτη είναι πάντα χειρουργική.
Στα πρώτα στάδια του καταρράκτη η όραση μπορεί ίσως να βελτιωθεί με την χορήγηση γυαλιών ή τη χρησιμοποίηση πιο δυνατού φωτισμού. Όσο όμως η θόλωση προχωράει, η αντιρρόπηση δεν είναι εφικτή.
Η επέμβαση γίνεται όταν η όραση λόγω του καταρράκτη μειώνεται ή τα συμπτώματα που προκαλεί δυσκολεύουν τις καθημερινές δραστηριότητες. Η παλιότερη πεποίθηση ότι ο καταρράκτης πρέπει να "ωριμάσει" για να χειρουργηθεί είναι πλέον ξεπερασμένη.